Remember and Learn: Lessons for 2010

December 31, 2009

Today is the last day of 2009. A year has passed. A new one is about to begin. This is a good time to look back, to remember and pocket lessons before embarking full speed into a new beginning.

Three people, I remember this year. I remember them because they passed away. And through their passing, I have learned important lessons that I want to share with you tonight; lessons that can help us have a great new start for the coming year.

This year we saw the passing of Micheal Jackson. I am not really a fan, but his music has become a kind of soundtrack for my youth and childhood. I cannot go back to my elementary days without remembering how I wore tattered clothes and used ketchup for fake blood, in order to dance to the iconic “Thriller.” His passing kind of took away the soundtrack of my childhood and youth. In his death, I learned that no amount of fame and wealth can prepare us for death. Not popularity. Not money. Nothing of this material world can prepare us for what lies beyond this life. So what prepares us for death? What prepares us for the life the goes beyond this material world?

This year too, I witnessed the passing of Tatay Sisong. Tatay Sisong is the father of Fr. Gilbert Dumlao. During the funeral, Fr. Gilbert in his homily talked about the unconditional love that Tatay Sisong showered upon his family. When the “Our Father” was sung, the family of Fr. Gilbert held each others hand and the mother went out of the pew, walked in front of the coffin and touched the coffin as if holding Tatay Sisong in her heart. All of us who saw what happened had tears in our eyes. At that moment, I said to myself, this family will overcome this trial in their life, for Tatay Sisong has left a deep and strong foundation of love for his family.

Lastly, only early this week, Nanay Dada passed away. Only yesterday, Nanay Dada was cremated and interned in Manila Memorial Park. I celebrated mass at her wake last Tuesday. Nanay Dada is the yaya of a friend. She has been with her family for 50 years. Nanay Dada chose not to get married. She chose to stick out with the family until she became family. Nanay Dada was truly an example of faithfulness.

Fame and fortune cannot prepare us for death, love and fidelity do. These are values that are also found in Mama Mary, whose solemnity we celebrate today. Love and faithfulness offer us life beyond what this world can give. Love and faithfulness are gifts that thieves cannot take from us, that moths cannot destroy. These are values that last. Love and faithfulness are lessons that we bring into 2010, because these are that will truly make our new year happy.

Sakripisyo ang Tanda

December 18, 2009

Si Jose, pangarap bumuo ng isang simpleng pamilya kasama si Maria. Pero buntis is Maria, nagdadalantao. Hindi siya ang tatay. Puede niyang ipagkanulo si Maria dahil sa nangyari, pero minabuti niyang hiwalayan ng tahimik upang hindi mapahiya at hindi maparusahan. Subalit pagkatapos maunawaan kung ano ang plano ng Diyos para sa kanya at kay Maria, tinanggap niya si Maria upang maging kanyang asawa. Isinakripisyo ni Jose ang kanyang plano upang tuparin ang plano ng Diyos. Hindi dahil sa sariling kakayahan ni Jose, kundi dahil kumilos ang Diyos sa kanya. Sakripisyo ang tanda na sumasaatin ang Diyos.

Nitong nakaraang buwan nakilala natin ang isang Efren Penaflorida, siya ang CNN Hero of the Year. Pinili siya mula sa sampung finalists. Tiningnan ko yung sampung finalists ng CNN Hero of the Year. Yung isa ay driver ng bus; araw-araw 9:30 ng gabi pupunta siya sa isang lugar para magpamigay ng pagkain. Yung isa naman ay bartender; nangangalap siya ng pondo sa bar para ipampagawa ng balon o ng poso para sa mga hirap sa malinis na tubig. At ito nga isang ay si Efren Penaflorida na taga-Cavite, meron siyang regular na trabaho bilang teacher, pero kapag Sabado’t Linggo nag-iikot sa mga street children para magturo magbasat at magsulat. Marami pang iba. Puro sila simpleng mamayan, na may simpleng hangarin tumulong, kaya naghanap ng paraan. At hindi nila magagawa ito kung hindi sila marunong magsakripisyo. Imbes na ipagpahinga na yung oras sa gabi, magluluto pa at lalabasa para magpamigay ng pagkain. Imbes na palaguin na lang ang trabaho sa bar para mas lumaki ang kita, iipunin pa para ipampagawa ng poso o balon. Imbes na ipahinga na lang ang Sabado’t Linggo, mag-iikot pa para magturo.

When we hear stories of sacrifices, we feel a kind of lightness in our hearts. Because the ability to sacrifice, the ability to say no to the self in order to say yes to others, is an ability that comes from the grace of God. Sacrifice is a sign that God is with us.

Kung paano ang mga CNN Heroes ay mga simpleng taong piniling magsakripisyo, tayo rin, bawat isa sa atin, gaano man ka ordinaryo, gaano man ka simple may kakayahang magsakripisyo dahil sumasaatin ang Diyos.

Without any effort we can always choose what we want, but when we choose to sacrifice what we want in order to fulfill what God wants, then that is because God is with us. Kaya nating magsakripisyo hindi dahil magaling tayo. Kaya nating magsakripisyo dahil sumasaatin ang Diyos.

May sariling plano si Jose, pero nagsakripisyo para tuparin ang plano ng Diyos dahil sumasakanya ang Diyos. Kaya naman siya ay pinagpala. Tayo rin, kung sumasaatin ang Diyos, sumasaatin din ang kakayahang magsakripisyo, dahil sakripisyo ang tanda na kapiling natin ang Diyos. At tulad ni Jose, tayo rin ay pagpapalain.

Pamilya ang Tanda

December 17, 2009

Ang Salita, si Hesus, ay naging tao. Pinaglihi ni Maria. Pinanganak sa sabsaban. Pinanganak sa isang pamilya. Dahil dito ginawang banal ng Diyos ang lahat ng pamilya. Kaya ang pagmamahal ng pamilya ay naging tanda ng pagmamahal ng Diyos. Kaya ang pagmamahal ng pamilya ay tanda ng presensya ng Diyos, tanda na sumasaatin ang Diyos, tanda na kasama natin ang Diyos.

Sa ebanghelyo ngayon, narinig natin ang napakaraming pangalan. Ito ang mga ninuno ni Jose, na asawa ni Maria, tataytatayan ni Hesus. Kaya ito rin ang mga ninuno ni Jesus. At kung susuriin may mga pangalan dito na may hindi magandang kuwento. Ibig sabihin hindi dinoktor ang mga pangalan para pagtakpan ang kanilang mga kahinaan. Sa kapanganakan ni Hesus, niyakap ng Diyos ang mga ninuno ni Jose, niyakap ng Diyos ang kahinaan ng kanyang mga ninuno, niyakap ng Diyos ang kahinaan ng pamilya.

In the family, we tend to reward the good and punish the weak. But the gospel today exhorts us to make the love within the family embrace not only the strong, the successful or the good, but also to embrace the weak and the failure. The family becomes a sign of God’s presence among us if the family learns to embrace the failures and weakness of family members.

Meron po akong kinasal, pagkatapos lang ng isang buwan na pagsasama, yung lalaki nagkaroon ng problema sa kanyang mga magulang dahil sa kanyang asawa. Nagkasagutan. Nagalit. Nakapag-salita ng hindi maganda. Hindi nagkasundo. Sabi ng tatay, “Kalimutan mo nang may magulang ka. Kakalimutan ko nang may anak ako.” Mga salitang galit. Mga salitang masakit. Mga salitang hindi madaling makalimutan. Pero sa totoo hindi puedeng kalimutan ang pamilya. Bali-baliktarin man natin ang mundo, ang magulang ay mananatiling magulang, at ang anak ay mananatiling anak. Kahit na anung kalimut ang gawin natin hind nakakalimut ang sinapupunan, hindi nakakalimut ang dugo.

Lagi nating naririnig na ang pasko daw ay pagkakataon para magsama-sama ang buong pamilya. Tama po iyun. Pero idagdag natin na ang pamilya ay dapat magsama-sama hindi lamang kung pasko. Bagkus, ang pamilya ay dapat magsama-sama sa hirap at ginhawa, sa lungkot at saya, sa tagumpay at pagkabigo, mahusay man o mahina. Ang pamilya ay dapat patuloy na nagmamahal.

Mag kapatid, hindi kailangang pagtakpan ang kahinaan ng ating pamilya. Alam ng Diyos yan. Naiintindihan ng Diyos yan. Ang kailangan ay yakapin ang kahinaan at patuloy na magmahal dahil sa pagmamahal ng pamilya mararanasan ang pagmamahal ng Diyos, sa pagmamahal ng pamilya matatanto na kasama natin ang Diyos. Amen.

Pagbabago ang Tanda

December 16, 2009

Ang Misteryo ng Pasko: Ang Diyos ay nagkatawang tao; ang Diyos ay naging katulad natin, nagins kasama natin. At dahil kasama natin ang Diyos, ang pag-ibig ng Diyos ay sumasaatin.

Anu-ano ang mga palatandaan na ang pag-ibig ng Diyos ay sumasaatin?

Bilang paghahanda sa pagdating ng Mesias, si Juan Bautista ay nagbinyag sa diwa ng pagbabalik-loob sa Diyos. Ito ang tanda ng pag-ibig ng Diyos sa atin, ang pagkakataon para magbalik-loob, ang pagkakataon para magbago.

Kung tunay na kasama natin ang Diyos, nararapat lamang na ang pakikipagtagpo natin sa Diyos ay magkaroon ng epekto sa buhay natin. Ang makapiling ang Diyos ay magbabago sa buhay natin.

Meron akong mga parishioners na nagpunta ng Davao. Sinasama nila ako pero hindi ako puede. Pagbalik nila kinamusta ko ang pamamasyal nila sa Davao. Ang bungad kagad sa akin, “Father, nakita namin si Mommy Dionesia!” Nag-isip ako kung sino si Mommy Dionesia. Sabay pakita ng picture sa akin. Ah siya nga pala ang nanay ni Manny Pacquiao. Sa dami ng ginawa nila sa Davao, sa dami ng pinuntahan nilang mga lugar doon, ang bungad na kuwento ay si Mommy Dionesia.

Ganun naman tayo talaga. Ang makakita ng artista, ang makaharap ang sikat, ang makapagpiktur sa hinahangaan, hindi natin yan makakalimutan. May tatak sa atin. May epekto sa atin. Paano pa kaya kung makasama natin ang Diyos. Hindi puedeng makapiling natin ang Diyos at hindi tayo maapektuhan. Hindi puedeng makasama natin ang Diyos ang hindi tayo mabago.

If our Christmas is true then Christmas should change us. If our Christmas is genuine then Christmas should make us faithful like Mary. If our Christmas is authentic then Christmas should make us just like Joseph. If our Christmas is real then Christmas should make us generous like Jesus.

Pagbabago ang tanda na kasama natin ang Diyos. Dahil kung tunay nating kapiling ang Diyos ngayong Pasko, babaguhin tayo ng Pasko. Amen.

Mahal ba ako ng Diyos?

Mahal ba ako ng Diyos?

Marahil may mga pagkakataon na tinatanong natin ito. Kapag patung patung ang problema. Kapag hindi natin alam kung saan magsisimula. Kapag hindi na natin alam kung hanggang saan, hanggang kelan. Kapag wala na tayong makapitan. Kapag inip na inip na tayo sa pinagdarasal natin. Mahal ba tayo ng Diyos?

Oo, sa kanyang Salita, sinabi ng Diyos na mahal niya tayo. Pero hindi natapos sa salita, dahil ang Salita ay naging tao at nakipamuhay sa atin. Iyan ang misteryo na ating pinagdiriwang sa Pasko. Si Hesus, ang anak ng Diyos, ang Salita ng Diyos, nagkatawang tao, naging katulad natin, nakipamuhay sa ating piling, sumasaatin. Isang malinaw na patunay kung gaano tayo kamahal ng Diyos.

Dalangin ko sa siyam na araw ng Simbang Gabi, nawa, sa bawat pagsisimba natin, sa bawat pagluhod, pag-awit, pagtanggap ng komunyon, ay matanto natin kung gaano tayo kamahal ng Diyos. Oo, sinabi ng Diyos sa kanyang Salita, higit pa dun ang Salita ay naging tao at nakipamuhay kasama natin. Hindi lamang sa Bethlehem, hindi lamang noon dalawang libong taun na ang nakakalipas. Kundi kasama natin ngayon. Ano man ang katayuan natin sa buhay. Ano man ang ating pinagdadaanan. Saan man tayo naroroon. Ang Diyos ay sumasaatin. Ang Diyos ay Emmanuel!

May Simula sa Bawat Katapusan

First Sunday of Advent
November 29, 2009

Sa relihiyon ng Hinduism, ang relihiyon ng maraming tao sa India, meron silang diyos-diyosan na ang pangalan ay Kali, siya ang “goddess of death and destruction.” Nung nalaman ko ito ang tanung ko sa sarili ko, “Bakit ka naman lalapit sa diyosa ng kamatayan at pagkasira?” Ang mga lumalapit daw kay Kali ay iyong may mga gustong tapusin, iyong may mga gustong baguhin, iyong mga naghahanap ng bagong simula.

Marahil mas muunawaan natin ang mga pangaral ni Jesus tungkol sa katapusan ng mundo kung malinaw sa atin na sa bawat pagtatapos ay may isang bagong simula, sa bawat kamatayan ay may buhay.

Sa ebanghelyo ngayon, inilalarawan ni Hesus ang katapusang naghihintay sa daigdig, “mayayanig at mawawala sa kanilang landas ang mga planeta at iba pang katulad nito na nasa kalawakan.” Magkakaroon ng mga tanda sa araw at sa buwan at masisindak ang mga bansa dahil sa ugong at daluyong ng dagat. Sa mga pagbasa ng dalawang unang Linggo ng Adbiyento maririnig natin ang katotohanan na magugunaw ang mundo, na matatapos ang buhay at babalik si Hesus para sa paghuhukom, upang isang bagong simula ang sumibol, isang bagong mundo sa piling ng Diyos, isang bagong buhay sa kanyang pagmamahal. God ends something only to begin something new.

Hindi tayo naniniwala sa isang diyos-diyosang katulad ni Kali, subalit buo ang pananalig natin sa isang makapangyarihang Diyos, isang kapangyarihang nagmumula sa wagas at dakilang pagmamahal, isang pagmamahal na magkakaloob ng bagong simula sa bawat pagtatapos, magkakaloob ng buhay sa bawat kamatayan.

Kaya sa unang linggo ng Adbiyento ang paalaala sa atin ni Jesus, “Magalak at maghanda sa lahat ng oras.” Maging malakas upang malampasan ang lahat ng pangyayaring ito upang makaharap tayo sa Anak ng Diyos.

Katotohanan at Pagmamahal

Solemnity of Christ the King
November 22, 2009

A king stands for power. Kakambal ng isang hari ang kanyang kapangyarihan. Saan galing ang kapangyarihan ni Kristo bilang hari? Hindi sa kanyang kaharian. Hindi sa kayamanan, o sa talino, o sa kaalaman, o sa galing. Bagkus, ayon sa ating ebanghelyo ngayon, ito ay galing sa kapangyarihan ng katotohanan – ang katotohanan ng wagas at dalisay na pag-ibig ng Diyos.

Makapangyarihan ang pag-ibig. Ang kapangyarihan ng pag-ibig ang nagbigay ng daan sa paglilingkod ni Hesus – nagpagaling sa mga mysakit, nagpatawad, nagtama, nangaral, nag-alay ng buhay sa krus, nag-aalay ng katawan at dugo sa Eukaritiya.

May mga tao na sinusunod natin dahil tinatakot tayo. May mga tao na sinusunod natin dahil binobolola tayo. May mga tao na sinusunod natin dahil sinasabi nila sa atin ang gusto nating marinig kahit mali at hindi totoo. Pero sinusunod natin si Kristo, siya ay ating Hari, dahil ramdam natin ang katotohanan ng kanyang pagmamahal. At ang pagsunod sa kanya ay pagtahak patungo sa tunay na kabutihan.

The kingship of Jesus is not a kingship of power. Rather, the kingship of Jesus is a kingship of truth and love. A truth that conquers all lies. A love that dispels all fears.

Bakit ka hinahangaan ng mga taong nakapaligid sa iyo? Dahil binobola mo sila? Bakit ka sinusunod ng mga taong nakapaligid sa iyo? Dahil tinatakot mo sila? Nasaan ang kapangyarihan ng wagas at dalisay na pagmamahal?

Huwag Manatiling Bulag

30th Sunday, Ordinary Time

Sa ebanghelyo ngayong Linggo, narinig natin ang kuwento ni Bartimeo, isang bulag at kung ano ang ginawa ni Hesus upang siya ay makakitang muli at sumunod sa Panginoon. Hindi naman tayo bulag, pero tulad ni Bartimeo meron tayong hindi nakikita na dapat sana ay ating makita.

Kung meron isang mahalagang bagay na ginawa ang bagyong “Ondoy” sa ating lahat, ito ay ang ipakita sa atin ang hindi natin nakikita. Magbibigay ako ng tatlong halimbawa. Una, ipinakita sa atin ni “Ondoy” na ang puno hindi lang kinukuhanan ng bunga o ng kahoy. Ang puno humahawak din sa lupa. Kaya daw putik at hindi lamang tubig ang umagos sa Marikina, sa Pasig, sa Cainta, sa iba pang lugar ay dahil wala nang mga punong humahawak sa lupa kaya dinala ng tubig baha. Pangalawa, ipinakita sa atin ni “Ondoy” na ang basurang hindi natin itinapon ng maayos ay babalik din sa atin. Kaya daw hindi kaagad humupa ang baha dahil hinaharangan ng mga basura ang dapat sana’y pagdadaluyan nito. Pangatlo, ipinakita sa atin ni “Ondoy” na kapag hindi maasaahan ang mga namumuno sa ating gobyerno hindi magagastusan ang dapat na gastusan. Kaya daw kulang ang mga gamit sa pag-rescue kasi imbes na ipinambili, ibinulsa ang pera.

Narinig na natin ito. Alam na natin ito, pero hindi natin pinansin. Hindi naman tayo bulag pero marami ang nagbubulag-bulagan. Marami sa atin, kung hindi dumating si “Ondoy” hindi magigising sa katotohanan na may problema tayo sa kapaligiran, sa basura, at sa mga namumuno sa atin. At dahil kay “Ondoy” nakita natin na mahalaga ang magtanim ng puno, mahalaga ang maayos na pagtatapon ng basura, at mahalaga na iboto natin ang mga tamang politiko.

We are not blind. We just choose not to see. We choose not to see that we have a problem with our environment, with our wastes and with the kind of leaders we elect in government. After “Ondoy” and we still choose not to see, then, we are worse than blind.

Kung hindi tayo kikilos at gagawa ng paraan, mas masahol pa tayo kay Bartimeo. Mas masahol pa tayo sa bulag. Si Bartimeo nung makakita, tumayo at sumunod kay Hesus. Siya ay kumilos. Pagkatapos ipakita ni “Ondoy” ang dapat nating makita, ang hamon sa atin ay tumayo at kumilos. Ang hamon sa atin ay gumawa ng paraan. Huwag sana tayong manatiling bulag.

Tunay na Kayamanan

28th Sunday, Ordinary Time

Isang lalaki ang patakbong lumapit kay Hesus at lumuhod sa harap niya. Mabuti ang kanyang hangarin sapagkat hinahanap ng lalaki ang dapat gawin upang magkamit ng buhay na walang hanggan. Matuwid ang kanyang buhay sapagkat tinututupd niya ng mga utos ng Diyos. Subalit, sabi ni Hesus mayroong isang kulang – ang ipagbili ang kanyang mga ari-arian at ipamigay sa mga dukha ang pinagbilhan. Namanglaw ang lalaki. Malungkot na umalis. Dahil marami siyang ari-arian. Dahil siya ay napakayaman.

Hindi po masama ang kayamanan. Hindi po masama ang magkaroon ng ari-arian. Ang masama ay ang mabulag tayo sa kayamanan at ari-arian at hindi na natin makit ang isang kayamanang mas totoo, mas mahalaga – ang kayamanan ng paghahari ng Diyos. Kaharap na ng lalaki si Hesus, pero hindi niya kayang ipagpalit ang kanyang ari-arian para kay Hesus. Hindi niya kayang iwan ang kanyang kayaman para kay Hesus. Bulag na ang lalaki sa tunay na kayamanan.

Meron po kaming maliit na bukid sa Bulacan. Hindi po namin natatamnan kaya tinamnan ni Mang Val. Si Mang Val ay kapitbahay namin sa bukid. Siya ang nagpaararo. Siya ang bumili ng mga punla. Siya ang nagpatanim. Siya ang nagpatubig. Nitong nakaraang bagyo, binaha po ang bukid. Hindi agad na wala ang tubig (may kaunti pa ngang tubig hanggang ngayon), kaya nababad ang mga panananim. Hindi na mapapakinabangan. Nung umuwi ako nung isang Linggo, binisa ulit ni Mang Val ang bukid. Sabi ko, “Pano na yan?” Sabi niya, “Father, ganun talaga.” Sabi ko, “Ano na po ang gagawin ninyo?” Sagot sa akin,”Eh di magtatanim ulit. Magsisimula ulit. May awa ang Diyos sa susunod aani din tayo.” Maiintindihan ko po siya kung maiinis, kung magagalit, kung maghahanap ng masisisi. Pero iba si Mang Val. Nawalan man ng panananim, nawalan man ng ari-arian... hindi namanglaw, bagkus, ang naghari ay pag-asa sa awa ng Diyos; pag-asa sa isang bagong simula, sa isang bagong pagsibol.

Hindi masama ang kayamanan, pero nasa atin ba ang tunay na kayamanan? Hindi masama ang magkaroon ng ari-arian, pero sino ang nagmamay-ari ng ating puso? Salat ka man sa kayamanan at ari-arian, kung nasa iyo ang paghahari ng Diyos, ikaw na ang pinakamayaman! Amen.

Ten Years, Ten Lessons

8 September, Feast of the Birthday of the Blessed Virgin Mary -- I am ten years in the priesthood. Going back to the decade that has passed, I came up with a list of simple lessons I realized in the past years. Actually there are more lessons that I can think of but I share with you ten lessons in gratitude for the ten wonderful years.

1. This is not home.

Like all of us, I am a pilgrim in this world, a visitor, passing through, never a permanent settler. This is true in two levels. First, as a diocesan priest of Cubao, all assignments I have and will have, are subject to term limits. I will always be reassigned. There will always be new assignments. There will always be a new mission, a new work, new people to meet. Second, in a more profound way like anyone else, I will face the reality of death (a daily dose of metformin never fails to remind me of this hehe). This is not permanent home for me. Home is where the Father is. So, a certain degree of detachment always works.

2. This is not my work.

God called me to be his servant, to be his priest. It is His will that I enter the seminary in high school (the Our Lady of Guadalupe Minor Seminary in Makati), that I attend Philosophy in San Carlos Seminary (and not pursue my plans to take up Political Science in UP), to finish in the Graduate School of Theology, be ordained as deacon and then as priest. God anointed me to build up his Church, to serve his people, to celebrate his sacraments, to take care of his flock, to bless his children. This is God's work. This is not my work. So, God, not I, will bring this work to fulfillment.

3. The cross is not for bad people.

Why do bad things happen to good people? This is the perennial question. Indeed, a very difficult question to answer. But eventually we begin to understand that what makes us good is not what happens to us but how we deal with what happens to us. By the life-giving love of Jesus, God has transformed the cross from being an implement of shame and punishment to becoming a mysterious instrument of grace and life. God can always write straight with our crooked ways. Nobody wants the cross, but a true Christian is not afraid of it.

4. To be broken is to be whole.

This is the lesson from the Eucharist – the bread of life, broken and shared. The mystery of sharing is that we become whole; we become who we are according to the plan of God when we give ourselves. In giving we let go, we sacrifice, we expose ourselves to rejection, we are broken, yet, mysteriously we find joy, we become complete. The life of a priest is a life of giving, sharing, offering, caring. Without being broken, no one can truly give; no one can truly be whole.

5. Silence speaks.

Silence seemed to have no place in the modern world. It’s a rare commodity if not non-existent at all. Time spent in silence is regarded as time wasted, useless and meaningless. For some, keeping quiet is a trait of the coward, the soft and the weak. But genuine communication only happens in silence. Real understanding, sincere dialogue and heartfelt listening are realized only in silence. In the midst of countless and oftentimes conflicting voices that grab our attention, silence makes us discern well, prioritize right and decide wisely. Silence makes life more bearable. Silence makes us sane.

6. Prayer is life.

To begin to neglect prayer is to begin dying inside . It’s a lack that will eat us up from the inside – whole and okey outside but rotting and decomposing inside. Without prayer, one becomes empty, hollow, lifeless. Prayer is non-negotiable.

7. Alone but not lonely.

I am not married. I have no wife. I have no one beside me in bed – I had no one and will never have one. I have no children. When I became I priest I got officially separated from my family. I am alone. But I am not lonely. I have the joy of fulfilling what God wants for me. I have the warmth of the community entrusted to me. I have the mission of my ministry. I have the love of family and friends. I have the embrace of the Eucharist, the consolation of confession and the solace of prayer, solitude and silence. I am alone and will always be, but I am not lonely.

8. “Auto” does not always work.

One and a half years ago I got hold of a SLR and never let go of it. I got hooked in photography. The excitement of using a SLR is in going manual mode (as against Auto mode). When what is usual does not work then, getting the image you want is in the adjustment of the settings. “Auto” works but when it does not one adjusts until one finds what works. Rigidity can never go manual; flexibility does the job.


9. It’s the “indian” not the “pana.”

This is the first tip that stuck with me when I got hooked in photography. It’s not the kind or the brand of camera (the latest model, the complexity of settings, the simplicity of point and shoot) that produces great images, it’s the person who holds it. Whatever camera you have it is the person who looks at the world with the heart, who perceives beyond what the eyes cans see, who makes choices about composition and perspective, and who eventually decides to click. Persons are primary. Persons are at the top of the list. Persons always take precedence. Gadgets can never replace a human heart.

10. Everything attainable is insufficient.

This statement is from the book of Fr. Ron Rolheiser, OMI entitled The Infinite Horizon. A chapter in that book he entitled The Insufficiency of Anything Attainable. Looking back at the past ten years, I can enumerate many achievements and milestones in my ministry. I can think of many attainments and successes (Yabang!). But in reality these are all insufficient. There will always be a part of me that remain open-ended, unfulfilled, unconsummated. There remain in me a longing for more, a desire for something greater, a yearning for the infinite. The symphony will always be unfinished, for this is the reality of the human condition: anything attainable is insufficient. Ultimately only God is sufficient. Only God fills our deepest longing, our yearning for the infinite. Only God ends our seemingly endless desires, for our hearts were made for the transcendent, for the “wholly other.” Our hearts were made for the eternal. There will be more achievements ahead. There will be more successes (I hope), but they will only lead us to wanting for more. Only God makes us content, for only Him is sufficient.

Dumating na ba si Hesus sa buhay mo?

September 6, 2009
23rd Sunday, Ordinary Time, Year B

Ito ang sabi ni Propeta Isaias sa unang pagbasa: “Huwag kang matakot, lakasan mo ang iyong loob. Darating na ang Panginoong Diyos, at ililigtas ka sa mga kaaway. Ang mga bulag ay makakakita, at makakarinig ang mga bingi; katulad ng usa, ang pilay lulundag, aawit sa galak ang pipi.”

Ito ay isang pangako mula kay Propeta Isaias. Darating ang Panginoon. Darating ang tagpagligtas. At may palatandaan sa kanyang pagdating: makakakita ang bulag, makakarinig ang bingi, lulundag ang pilay at aawit ang pipi.

Sa ebanghelyo ngayon pinagaling ni Hesus ang isang taong bingi at pipi. Sa pagtatapos ng kuwento sabi sa atin na "nanggilalas" ang mga nakasaksi ng nangayari, hindi lamang dahil sa himala, kundi dahil ang nangyari ay isang palatandaan sa pagdating ng Panginoon. Sa pagadating ni Hesus dumating ang Panginoon sa mga Hudyo. Dumating na ang kanilang hinihintay. Dumating na ang tagapagligtas.

Ito ang magandang tanong: Dumating na ba si Hesus sa buhay mo? May mga palatandaan. Kapag hindi ka na bingi sa mga utos ng Diyos; kapag hindi ka na bingi sa salita ng Diyos, sa tinig ng Diyos at handa ka nang sumunod sa kanya, dumating na nga si Hesus sa buhay mo.

Kapag hindi ka na bulag sa pangangailangan ng ating kapwa; kapag hindi ka na bulag sa kahirapan, sa kawalan ng katarungan, sa kawalan ng pagkakapantay pantay at handa ka ng kumilos, dumating na nga si Hesus sa buhay mo.

Kapag hindi ka na pilay dahil sa kasalanan; kapag hindi na pilay dahil sa iyong magkamakasarili, dahil sa sama ng loob, dahil sa inggit, sa galit at kaya mo nang lumakad ng tuwid, lumakad sa katuwiran, dumating na nga ang Panginoon sa buhay mo.

Kapag hindi ka na pipi sa mabuting balita ng Diyos; kapag ang namumutawi sa iyong bibig ay ang kabutihang loob ng Diyos; kapag hindi ka na nahihiya na pag-usapan si Hesus at magturo ng pagsundo sa kanya, dumating na nga si Hesus sa buhay mo.

Minsan ng pumarito si Hesus sa buhay na ito at hindi na niya iniwan ang kanyang bayan. Sa kanyang pagkamatay sa Krus at muling pagkabuhay, patuloy siyang nakasama ng kanyang bayan, at magpahanggan ngayon ay kasama nating lahat. Subalit kailangan natin ang "effata"; kailangan nating magbukas ng ating puso't isipan kay Hesus, upang dumating siya sa ating buhay.

Hanggang tayo ay bingi sa tinig at utos ng Diyos; hanggang tayo ay pilay sa ating mga kahinaan; hanggang tayo ay bulag sa pangangailangan ng ating kapwa; hanggang tayo ay pipi sa kabutihang loob ng Diyos, hindi pa lubos ang pagdating ni Hesus sa ating buhay.

Uulitin ko ang tanong: dumating na ba si Hesus sa buhay mo?

Huwag Magpapadala...

22nd Sunday, Ordinary Time, Year B

Sa ebanghelyo ngayon narinig natin ang pag-uusap ni Hesus at ng mga Pariseo tungkol sa kalinisan. At kasama sa isyu ng kalinisin ay kung ano ang nagpaparumi sa tao. At ito ang sabi ni Hesus: Hindi ang pumapasok sa bibig ng tao ang nakapagpaparumi sa kanya sa mata ng Diyos kundi ang mga nagmumula sa kanya.

Malinaw ang sinabi ni Hesus na ang kasamaan na nagpaparumi sa tao ay hindi nagmumula sa mga panlabas na kadahilanan, bagkus nagmumula sa loob, nagmumula sa puso, kung saan nagmumula ang isipang nag-uudyok sa kanya na magkasala at hindi sumunod sa utos ng Diyos.

Madalas kapag tayo ay nagkamali o nagkasala ang una nating ginagawa ay ang maghanap ng dahilan o masisi na nasa paligid natin, nasa labas natin. Kaya kapag tinanong mo: Bakit ka nangongopya? Eh kasi lahat ng mga kaklase ko nangongopya eh. Bakit ka tumatanggap ng lagay? Eh kasi lahat ng katrabaho ko tumatanggap ng lagay eh. Bakit ka kumukuha ng hindi sa iyo? Bakit ka nagnanakaw? Eh kasi lahat ng mga kaibigan ko nagnanakaw eh. Bakit ka nangangaliwa? Eh kasi lahat ng mga kabarkada ko nangangaliwa eh. Bakit ka nagdrodroga? Eh kasi lahat ng nasa kalye namin nagdrodroga eh.

Oo puede tayong madala ng mga taong nakapaligid sa atin. Yung pakikisama puedeng maging pakiki-sama. Pero sabi ni Santiago sa ikalawang pagbasa: itinanim ng Diyos ang kanyang salita sa ating mga puso. Naitanim na ng Diyos ang kanyang mga utos sa ating mga puso. Kaya ang hindi pagsunod sa Diyos ay hindi nanggagaling sa labas, bagkus nagmumula sa isang pusong ayaw tupdin ang itinanim ng Diyos.

Kaya kahanga-hanga ang mga taong kahit nandaraya na ang lahat, siya gagawin pa rin kung ano ang tama. Nagnanakaw na ang lahat, siya hindi pa rin kukunin ang hindi kanya. Nagsisinungaling na ang lahat, siya sasabihin pa rin kung ano ang totoo. Yan ang tunay na kabutihan; isang kabutihan nagmumula sa loob, nagmumula sa puso.

Nasa puso na natin ang utos ng Diyos. Nasa puso na natin kung ano ang mabuti. Ang hamon sa atin ay huwag magpadala sa pakikisama. Huwag magpadala sa pakiki-sama.

SAKRIPISYO

Homily delivered on the 8th day of the Novena
Transfiguration of Our Lord Parish
August 7, 2009

Siguro marami sa atin, nakatutok sa TV nung Miyerkules, lalu na nung Miyerkules ng hapon. Nakita natin ang pagkarami-raming tao ang naghintay at nagpaulan para sa libing ni Cory Aquino. Habang nanonood nagkaroon po ako ng pagninilay. Sabi ko sa sarili, “ang sakripisyo, sa bandang huli, mamumunga ng mabuti.” Sacrfice will always bear fruits of goodness.

Maraming isinakripisyo si Cory: sakripisyo niya kay Ninoy, sakripisyo niya sa pagiging politiko, sakripisyo niya kay Kris Aquino, at sakripisyo niya sa kanyang sakit. Ito lang yung mga alam natin. Sigurado marami pa tayong hindi alam. Pero nung Miyerkules, nakita natin ang bunga ng kanyang sakripisyo. Tunay nga na ang sakripisyo, sa bandang huli namumunga ng mabuti.


Tamang tama ang ebanghelyo natin ngayon, “Kung ibig ninumang sumunod sa akin, limutin niya ang ukol sa kanyang sarili, pasanin ang kanyang krus at sumunod sa akin.” Hindi ba sakripisyo ang paglimot ang nauukol sa sarili upang unahin ang nauukol sa iba? Hindi ba sakripisyo ang pasanin ang krus na inihaharap sa atin ng buhay? Hindi ba sakripisyo ang sundin ng nais ng Diyos kahit hindi ito ang ating nais, o plano? Pero dahil ang sakripisyong ito ay para sa Diyos, sa bandang huli mamumunga ng mabuti.

Ito ang ating pagtulungan. Dito tayo maging magkaagapay. Laging nadyan ang tukso na basta’t maaayos ako at ang pamilya ko, okey na ko. Kung anong mas madali, iyan ang pipiliin ko. Susundin ko kung ano ang gusto ko. Magpaalalahanan tayo na ang sakripisyo ng paglimot sa nauukol sa sarili upang unahin ang iba ay sa bandang huli mamumunga ng mabuti. Ang sakripisyo ng harapin ang krus at harapin ang mahirap ay sa bandang huli mamumunga ng mabuti. Ang sakripisyo ng pagsunod sa gusto ng Diyos at hindi sa gusto ko ay sa bandang huli mamumunga ng mabuti.

Madalas tayong makalimut. Madalas tayong pangunahan ng kahinaan. Dito tayo magpaalalahanan. Dito tayo magtulungan. Dito tayo maging magkaagapay. Dahil ito ang landas sa kabanalan.

the bread that endures for eternal life

August 2, 2009
18th Sunday, Ordinary Time, Year B

We all heard the news: Cory Aquino died yesterday. After all the prayers, all the rosaries, all the healing masses, why did Cory still die? Why didn't Cory recover from her illness? Where was the healing power of God? Did God ignore all the prayers? Did God turn a deaf ear? Does God truly listen to prayers? Or was it that God just didn’t care?

These are difficult questions. These are questions that challenge our faith. But when faced bravely these are questions that give meaning to how we live our life. These are questions that solidify our confidence in a most loving God.

In 2004, Cory wrote a prayer – A Prayer for a Happy Death. In that prayer, she wrote:

Almighty God, most merciful Father
You alone know the time
You alone know the hour
You alone know the moment
When I shall breathe my last […]

When the final moment does come
Let not my loved ones grieve for long […]

Let them know that they made possible
Whatever good I offered to our world.
And let them realize that our separation
Is just for a short while
As we prepare for our reunion in eternity […]

Cory believed that the separation that death brings “is just for a short while” for beyond death is “reunion in eternity.” God may not seem to answer positively the masses and the rosaries that asked for Cory’s healing, but we trust that God answered Cory’s own prayer. Cory was loved unconditionally by God, as we all are. And the separation brought about by death is just for a short while, as it shall be for all of us, for there is reunion in eternity.

The words of Jesus in the gospel today confirms this confidence in God. Jesus is the bread of life. He is the bread that comes down from heaven. He is the bread that endures for eternal life. In Jesus, life conquers death. In Jesus, life is changed, not ended. In Jesus, life ends in life, not death.

Sa harap ng masasalimuot na mga tanong na dulot ng kamatayan, inaanyayahan tayong magtiwala kay Hesus na tinapay ng buhay. Ang tumanggap sa kanya ay mananaig sa kamatayan. Ang manalig sa kanya ay magkakaroon ng buhay na walang hanggan.

When Cory was still with us, there wasn't any reservation to let all people know her deep faith in God and her great love for the Blessed Mother. Cory had faith. Cory believed. Cory received the bread of life. Cory may have left this world but she left in faith. She left trusting that the sting of death was never total. She left in anticipation of a reunion in eternity.

We may not have all the answers to all our questions, but what we have are the words of Jesus which are more than enough reasons to trust - to trust in Jesus, to trust the Bread that endures for eternal life. Amen.

Trust like a child

July 26, 2009
17th Sunday, Ordinary Time, Year B

I recently attended a conference on Children’s Liturgy. During the conference a question was asked whether children are capable of silence. Can children keep quiet to pray? To answer this question a priest narrated a story about a child of four or five years who was with him in the blessing of a house. The little child was quiet and was intent in praying with the priest. Then, a group of visitors arrived and entered the house not knowing that the blessing is on-going. They were talking among themselves. The little child looked at them and raising his finger on his lips said, “Shhhhhh. Pray!” And the priests concluded the story by saying, “We adults can learn a lot from children.”

Yes, we can learn a lot from children. Adults can learn from children. The gospel today is a perfect example of this. Jesus performed a miracle by multiplying the loaves and the fish to feed the more than five thousand people who followed him. From where did the fish and loaves came? In the words of Andrew, “There is a little boy here who has five loaves and two fish.” Jesus took the loaves and fish, gave thanks to God, and distributed them to the crowd. All had their fill and the apostles were able to collect baskets of leftovers. The little child shared the little he had and trusted that Jesus will take care of him.

God can only multiply those that are offered to him. God can only bless those that are entrusted to him in the spirit of filial confidence that God will take care, that God will provide.

Sino ba sa atin ang ayaw sa pagpaparami ng Diyos ng mga bagay na meron tayo? Sino ba sa atin ang ayaw sa masmaraming biyaya at pagpapala mula sa Diyos? Pero kaya lang pong paramihin ng Diyos iyong mga inaalay sa kanya. Kaya lamang paramihin ng Diyos iyong ipinagkakatiwala sa kanya. Oo, gusto nating lahat na mapuno ang ating mga pangangailangan, subalit magagawa lamang ito ng Diyos kung tulad ng bata sa ebanghelyo, iaalay natin sa kanya anuman ang mayroon tayo sa pagtitiwalang hindi niya tayo pababayaan. Amen.

Ang Panginoong Lingkod

Evening Mass of the Lord's Supper

Sa Huling Hapunan, nangyari ang isang mahalagang himala ni ginawa ni Jesus, na hanggang ngayon ay pinakikinabangan natin - ang himala ng katawan at dugo ni Kristo sa anyo ng tinapay at alak. Sa pagmamahal ni Jesus, tuwing tayo’y magkakatipon upang magdiwang ng Eukaristiya, binabago ni Jesus sa kapangyarihan ng Espiritu Santo ang tinapay at alak upang maging kanyang katawan at dugo para sa ating kapakinabangan.

Pero hindi lamang tinapay at alak ang binago ni Jesus noong Huling Hapunan. Isa pang mahalagang pagbabago ang ginawa ni Jesus na narinig natin sa ebanghelyo ngayon tungkol sa paghuhugas ni Jesus ng paa ng kanyang mga alagad – ang Panginoon naging tagapaglingkod; the master becomes the servant; the Son of God becomes the servant of all. We are all masters of our own lives, but Jesus transforms us into servants of one another. We become more like Jesus if we are servants more than masters. Our willingness to stoop down, be humble and serve witness to who the real master is. No one is greater than Jesus. So, if Jesus stooped down and washed the feet of his disciples who are we to refuse stooping down and wash each other’s feet.

Inanyayahan natin ngayon ang ilan sa mga tatay ng iskolar ng ating parokya. Labing dalawa po silang nandito ngayon. Sila po ang huhugasan ko ng paa mamaya. Sa pakikipag-usap ko sa kanila, lahat po sila ay nagpapasalamat dahil natutulungan natin sila sa pag-aaral ng kanilang anak. Pero ngayong gabi, ako po ang magpapasalamat sa kanila, dahil sa pamamagitan nila natutupad natin ang hangarin ni Jesus na tayo ay makapaglingkod.

Salamat sa inyo dahil tinanggap ninyo ang tulong na galing sa ating parokya. Palagay ko hindi ninyo alam, pero dahil pumayag kayong magpatulong, kayo ay naging biyaya sa pamayanang ito upang kahit paano ay matupad ang paanyaya ni Jesus na maging lingkod ang lahat.

Mga kapatid, kung paano patuloy na binabago ni Jesus ang tinapay at alak upang maging kanyang katawan at dugo, idalangin natin sa Diyos na patuloy nya ring baguhin ang ating buhay upang tayo’y maging tunay na tagapaglingkod sa bawat isa. Amen.

Deal or No deal!

Palm Sunday of the Lord's Passion

Sabi ng mga eksperto sa Bibliya, yung mga taong nagwelcome kay Hesus sa pagpasok sa Jerusalem, sila din yung nagpapako sa kanya sa Kalbaryo. Yung mga taong sumigaw ng Hossanna, sila din yung mga taong sumigaw ng “Ipako siya sa krus!” Ang mga tao ay natuwa sa mga kababalaghang ginawa ni Jesus, sa mga maysakit na kanyang pinagaling, sa mga patay na kanyang binuhay, sa mga talinghaga at pangaral na kanyang ipinahayag. Subalit, nagpadala din sila sa udyok ng mga Skriba at mga Pariseo na ipaligpit si Jesus. Wala silang isang salita. Wala silang matibay na pagpapasya.

Mga kapatid, pagkatapos nating maglakbay ng halos 40 araw ng kuwaresma, pagkatapos magpalagay ng abo sa noo, pagkatapos mag-ayuno, mag-asbstensya, manalangin, magkawanggawa, mag-daan ng krus, pagkatapos ng ilang mga sermon, pangaral, recollection at retreat ngayong kuwaresma, sa bandang huli kailangan nating magdesisyon. Kailangan nating magkaroon ng matibay na pagpapasya. Tatanggapin mo ba ang paanyaya ni Jesus na pagbabago o magbibingi-bingihan ka na lang? Susunod ka ba sa paanyaya ni Jesus o magbubulag-bulagan ka na lang? Tatanggapin mo ba ang bagong simula na bigay ni Jesus o babalik na lang sa dati?

We are bystanders in the suffering and death of the Lord. We cannot remain mere hearers of the words of Jesus, nor mere watchers to his actions. We are called to become believers, to become followers. Now is the time to decide – accept or reject Jesus; deal or no deal!

a problem of timing

From the gospel yesterday: "they picked up stones to throw at him; but Jesus hid and went out of the temple area."

From the gospel today: "they tried again to arrest him; but he escaped form their power."

From the gospel tomorrow: "So from that day on they planned to kill him. So Jesus no longer walked about in public among the Jews..."

Was Jesus running away from the his cross? Was Jesus fleeing from his mission? from offering his life?

The gospel of John tells us why: because "the hour has not yet come."

Jesus is so attuned to the heart and mind of the Father that lives according to God's time. Not the time of the Scribes and Pharisees, nor of the Jews, nor his time, but according to God's time.

This is something that we should learn from Jesus. I beleive many of our problems are brought about by problems in discerning the "right time." Things will be simple if we know how keep quiet and when to talk. Things get complicated when we talk when we should have keep quiet and kept silent when we should have spoken out. Things get our of hand when we act when we should have waited and waited when we should have acted. A problem of timing - not our own but God's.

Only a prayerful person can be sensitive to the inspiration of the Holy Spirit, that reveals to us the "right time" of God.

mamatay para mamung ng marami

5th Sunday of Lent, Cycle B

Ngayon ay panahon ng Graduation. Sino sa inyo ang may kamag-anak na nag-graduate sa highschool? Sino sa inyo ang may kamag-anak na nag-graduate sa college? Masaya ba kayo?

Siyempre! Ang panahon ng graduation ay panahon ng pagiging masaya. Pero huwag po nating kalilimutan na ang tunay na saya ng graduation ay dahil ito ay nagdaan sa hirap. Masaya ang graduation dahil sa ‘di mabilang na gabi ng pagpupuyat at pag-aaral, o tinatawag nating, pagsusunog ng kilay. Masaya ang graduation dahil sa pagkayod ng mga magulang para may ipangtustos sa pag-aaral ng anak. Masaya ang graduation dahil pinaghirapan, dahil nagsikap, dahil pinagpaguran.

Ganyan din ang paala-ala ng ating ebanghelyo ngayon: “malibang mahulog sa lupa ang butil ng trigo at mamatay, mananatili itong nag-iisa. Ngunit kung mamatay, ito’y mamumunga nang marami.” Ang buto para tumubo at mamunga kailangang mahulog sa lupa at mamatay. Ang tao para magtagumpay at makatagpo ng makahulugang buhay kailangang mamatay sa sarili, matutong magtiis, matutong magsakripisyo.

Linggo na ng palaspas sa susunod na linggo. Gugunitain na naman natin ang paghihirap, kamatayan at muling pagkabuhay ni Kristo. Tamang-tamang paala-ala sa atin na meron lang Linggo ng Pagkabuhay dahil may Biyernes Santo at makahulugan lang ang Biyernes Santo dahil may Linggo ng Pagkabuhay. Hindi puedeng paghiwalayin. Walang Hesus na walang krus. At walang krus na walang Kristo.

Mga kapatid, kung nais nating makikiisa sa bagong buhay na dulot ni Kristo kailangang handa tayong mamatay – mamatay sa pagkamakasalanan, mamatay sa kasakiman, sa kasinungalingan, sa pagmamataas, sa galit, sa inggit, sa kawalan ng pakialam.

Kailangang mamatay sa pagkamakasarili, upang ang buhay ay mamunga ng nang marami.

Be ready to be challenged!

Kanina nag-daan ng Krus ang parokya sa kalye. At habang kumkanta kami ng "Buksan ang aming puso" siyang lakas naman ng videoke "Tama na yan. Inuman na" ng Parokya ni Edgar. Habang kumakanta kami ng "Patawad, patawad ang aming hiling" siyang harurot naman ng mga tricycle at jeep. Talagang sinusubok.

Tulad ng mga pagbasa ngayon. Sa aklat ng Karunungan, may masamang balak ang di-matuwid sa matuwid. Sa ebanghelyo naman ni San Juan, nais dakpin si Jesus. Ang matuwid at gumagawa ng mabuti ay sinusubok. Pero si Jesus hindi nagpatalo sa mga sumubok sa kanya.

Kaya huwag kang magtaka kung habang naglilingkod ka siya namang pagdating ng mga pagsubok. Habang lumalapit ka sa Diyos siya namang pagbigat ng mga problema. Dahil ang pagtatalaga sa mabuti at matuwid ay laging susubukin. Pero hindi dapat matakot sa pagsubok dahil sa bawat pagsubok na malalampasan sigurdong ikatitibay at ikalalalim ng pagtatalaga ng sarili.

Be ready to be challenged. Be ready to be tried, to be tested. For every victory over a challenge is a step towards a deeper, stronger and more genuine commitment.

Tamang tama tuloy sa mga pagbasa ngayon. Kung paano ang matuwid ay inuusig ng di-matuwid sa unang pagbasa, at ang



- pang-limang Biyernes na naming nagdadaan ng Krus sa kalye

Joseph, the silent servant

We do not have statements attributed to St. Joseph. We do not have preachings or treatises about the mystery of faith. Not even one liners. We have no quotations from Joseph.

This is not to say that Joseph has not said any advise or reminders to the child Jesus. He must have like any other father to their sons. But what we have today is as eloquent if not more, as any powerful statement. We have are his choices and the consequences of those choices.

Joseph decided to take Mary as his wife. He chose to take care of the child even if it was not his. He chose to believe the angel. He chose to do the will of God. He chose to face what others will say in doing so. He chose to stand up to the judgments of his fellow Jews. He chose to protect Mary and Jesus from the evil plan of Herod and his men. He chose to be a faithful father to his family in Nazareth. And so the scriptures call him, the righteous.

Joseph is the silent servant of God. No words. Only actions - actions that continue to ring out at present. Challenging each one of us to live out what we profess, to be faithful to our words, and to let our works speak for themselves.

Human experience tell us that oftentimes those who have a lot to say, those who speak too much, those who have a lot of complain, they are the least to offer help and act. Maingay pero walang laman. Mareklamo pero wala namang gagawin.

More often than not, choices and decisions are made in silence, in the solitude of the heart. We may choose to consult or to seek advice, but in the end choices are made as an individual; convictions are built in quiet. Choices that are carried out sincerely and faithfully until the end are not made in the marketplace. They are made in retreat houses, in adoration chapels, on mountaintops, in deserted places, in the isolation of each one's heart.

I believe that as God loves a cheerful giver, so does he delight in a silent worker than in a noisy pretender. Amen.

Marunong ka bang magalit?

3rd Sunday of Lent, Cycle B

Lahat tayo nagagalit pero sa iba’t ibang dahilan. Me nagagalit dahil hindi nasusunod ang gusto. Me nagagalit dahil high blood. Me nagagalit dahil naapi ang bida sa paborito nilang teleserye. Me nagagalit dahil sa kawalan ng katarungan, dahil sa mga kurakot sa gobyerno, dahil sa dayaan, dahil sa kawalan ng hustisya. Lahat tayo nagagalit pero sa iba’t ibang dahilan.

Lahat tayo marunong magalit pero sa iba’t ibang paraan. Merong tahimik lang, kinikimkim ang galit. Meron namang bungangera, alam ng buong bayan na galit siya. Merong walang pinapatawad, kahit sino ang kaharap. Merong malumanay lang, galit na pala hindi mo pa alam. Merong nagmumura. Merong nanglalait. Merong nangungutya. Meron mahinahon. Merong marunong magalit ng hindi nakakasakit ng damdamin. Lahat tayo marunong magalit pero sa iba’t ibang paraan.

Bakit nga ba nagalit si Jesus? Ano ang dahilan ng galit ni Jesus ? At paano siya nagalit ? Una, nagalit si Jesus hindi dahil sa sarili niya kundi dahil sa kawalan ng respeto sa tahanan ng Diyos. Nagalit si Jesus hindi dahil sinaktan siya, o naagrabyado siya, o dahil tinraydor siya, o dahil binalewala siya. Hindi. Nagalit si Jesus dahil hindi ibinigay sa Diyos ang tamang paggalang. Pangalawa, nung pinalayas niya ang mga nagtitinda sa templo, sabi ng ebanghelyo, “Isinabog niya ang salapi ng mga namamalit at pinagtataob ang kanilang mga hapag.” Ang galit ni Jesus nakatuon sa mga bagay – sa mga salapi, sa mga paninda, sa mga hayop – hindi sa tao. Kung sarili lang ang dahilan ng galit, hindi iyan ang galit ni Jesus. Kung nakakapinsala naman ng tao ang galit, hindi rin iyan ang galit ni Jesus. Dahil ang galit ni Jesus ay pagkagalit sa masama, sa kasalanan at sa paraang makakabuti hindi makakapinasala sa tao.

Ngayong panahon ng kuwaresma, magandang suriin natin kung bakit at kung paano tayo magalit. Hindi po masama magalit, basta’t hindi lang sarili ang dahilan ng galit at hangga’t maari wala sanang masasaktan. Magalit tayo sa kasalanan. Magalit tayo sa masama. Magalit tayo sa kasinungalin, sa pagnanakaw, sa karahasan, sa kawalan ng disiplina, sa pagkakanya-kanya, sa panlalamang. Magalit tayo sa paraang may malasakit sa kabutihan ng ating kapwa, hindi para makasakit, o makapaghinganti. Magalit tayo sa masama para mapabuti tayo at ang lahat.

Ang galit ay puedeng maging tanda ng pagmamahal kung ang galit ay magiging daan para kumilos laban sa masama at ipaglaban ang mabuti para sa atin at para sa kapwa. Magalit tayo kapag hindi ginagalang ang Diyos. Magalit tayo kapag hindi ginagalang ang tao. Magalit tayo ng may pagmamahal sa Diyos at pagmamalasakit sa kapwa. Amen.

Entering the Desert

First Sunday of Lent, Year B

Jesus begins his public ministry. In a struck of celestial inspiration, Jesus did not go into a frenzy of preaching and healing immediately. Rather, he went into the desert. And there, the gospel tells us, he was tempted by Satan and was ministered to by angels.

In the desert, Jesus experienced temptation. Jesus experienced the weakness of humanity. In the same breadth, in the desert, Jesus experienced being ministered to by angels. Jesus experienced the love and power of God.

The desert can be a frightening place because it makes us confront temptations, the weaknesses, the evil-ness present in us and in our world. But, the desert too is a consoling place, a place of refuge, for in the desert we discover the victorious power of the Almighty.

The season of Lent is our desert. To imbibe seriously the spirit of Lent is to make a way into the desert. Let us not be afraid of the desert. Let us not be afraid to confront sin, to face temptations and acknowledge the presence of evil in us and in our world. For in the same desert, in the same confrontation, we also experience “angels” ministering to us. In the silence, solitude and simplicity of the desert, we also discover the great power and unconditional mercy of the Most High. And that power and mercy no Satan can take away from us, no evil can destroy in us, no temptation can wipe out.

I am because we are.

I am because we are. - John Mbiti

One's identity is not a solitary possession, discovered through mental introversion, through disengagement form the webs of relationship, me thinking about myself. It is given by membership of one's community -- the family, the clan, the tribe or the nation. One becomes a person through integration into the community, by embracing one's posoition and enacting one's role.

(Timothy Radcliffe, OP, What is the Point of Being a Christian?)

Naisip mo ba kung anung klaseng mundo meron tayo kung walang pagpapatawad?

Seventh Sunday in Ordinary time, Year B

"Anak, ipinatatawad na ang mga kasalanan mo.” Yan ang sabi ni Jesus sa isang paralitiko na inilapit sa kanya ng apat nyang mga kaibigan.

Pagpapatawad. Ito na marahil ang isa sa mahalagang handog sa atin ng Diyos. At ito rin ang pinakamabuting handog na maibibigay natin sa isa’t isa. Naisip mo ba kung anung klaseng mundo meron tayo kung walang pagpapatawad? Hindi naman natin kailangang masyadong isipin dahil ang mundong walang pagpapatawad ay makikita natin ngayon sa Afghanistan, sa Iraq, sa Israel, sa Gaza, sa Congo. Kung saan paghihiganti at karahasan ang namamayani at hindi ang pagpapatawad. Huwag na tayong lumayo. Alam natin ang mga istorya ng mga pamilyang hindi marunong magpatawad – pamilya laban sa pamilya na nag-uubusan ng lahi; mga magkakapatid na may kapwa sama ng loob sa isa’t isa; mga magulang na tinitiis ang anak; mga anak na tinitiis ang mga magulang. Iyan ang mundong walang pagpapatawad: ang mundo ng paikot-ikot na galit at paghihiganti, ng palalim na palalaim ng sama ng loob at poot. There is no end in the cycle of anger and revenge. Only forgiveness breaks the cycle.

Meron po akong kakilala, taga-Mindanao. Sa kasawiang palad, nasangkot ang kanyang ama sa pakikipag-away laban sa isang pamilya doon. Hanggang humantong sa paghihiganti, at napatay ang kanyang ama. Dahil doon may masidhing hangaring ipaghiganti ng mga anak ang pagkamatay ng kanilang ama. Hindi lang hangaring maghiganti kundi tila obligasyon ng mga anak na ipaghiganti ang ginawa sa kanilang ama. Pero itong anak, nagpunta ng Maynila, nagtrabaho sa simbahan, napalapit sa Diyos, natutong magsimba, nagpakumpil, nagkumpisal, nabuksan ang isip tungkol sa Panginoon at sa pananampalataya. Samakatuwid, nabuhay ang kanyang pananampalataya. Ang tanong niya sa akin, “Father, paano ko po sasabihin sa kanila na ayaw ko nang maghiganti.” Ang sabi ko lang ay kahit na anung hirap ng gagawin niya, huwag kalilimutang tama ang hindi maghiganti at ito ang maghihinto sa paikot-ikot na galit at paghihiganti. Sa madaling salita, hindi na naghiganti ang mga anak. Hinabla ang pumatay sa kanilang ama. At nahuli na yata ang pumatay sa kanilang ama. Ito ang mga unang hakbang sa lubos na pagpapatawad na magdudulot ng lubos na kapanatagan at kapayapaan.

Sino ang may gusto ng daigdig na puno ng karahasan, ng galit, ng paghihiganti, ng poot, ng sama ng loob? Palagay ko po, wala. Kaya, kung ayaw natin ng ganitong mundo, meron po itong kapalit. Kailangang matuto tayong magpatawad.

Community

6th Sunday, Ordinary Time.

The first reading today describes to us how a leper is banished from the community. He is declared unclean. He is to “keep his garments rent and his beard bare” and “muffle his beard.” He is to shout, “Unclean, unclean!” His abode is outside the camp. For the Jews, a leper is an unclean outcast.

And so, when Jesus “made clean” a leper in the gospel today, the leper was not only healed from his illness, but he was given a place in the community. In Jesus, the leper found freedom from separation, from isolation, and from loneliness. He received his health back and his community.

I believe it is everybody’s experience that we are afraid to be isolated, frightened to be separated, and fearful from being alone. Philosophers would say that we are social beings. Our faith asserts that we are God’s people, Bayan ng Diyos.

So, it is important to ask, what constitutes a community? How can we say that we are a community? What criterion is to be used?

Fr. Timothy Radcliffe, OP, in his book What is the Point of Being a Christian?, mentions one important characteristic of being a community, that is, mutuality. A community is where one loves and is loved, respects and is respected, helps and is helped, values and is valued, supports and is supported, serves and is served, believes and is believed in, hopes and gives hope. Being with people is not community. Being surrounded with people who loves you, helps you, serves you, and not returning the same in mutuality is not community. Community is mutual loving, helping, serving, believing, supporting, and hoping. And if our families is not like this, if our neighborhood is not like this, if our parish is not like this, if our barangay is not like this, then, we are not yet a community, and we have the duty to grow into one.

If feels great to be loved and be served, but if we stop there we live selfish lives, for it feels even greater, to be able to love and serve in return. For to be community is to be in mutuality. To be in community is to overcome isolation, separation and loneliness. In a genuine community no one becomes a leper; no one has his abode outside the camp.

Huhugutan ng Lakas

Lahat tayo dumadaan sa panghihina at nangangailangan ng panghuhugutan ng lakas. Yung iba sa pamilya humuhugut ng lakas. Yung iba sa tagumpay. Yung iba naman sa trabaho. Yung iba sa pera.

Pero ang lahat ng ito ay lumilipas, nawawala. Yung mga mahal natin sa buhay darating ang panahon mawawala din sila; malalayo, o papanaw na. Yung tagumpay lumilipas. Laging may darating na mas magaling at lalampasan ang ating mga tagumpay. Yung trabaho, hindi rin sigurado. Tingnan ninyo ang nangyayari ngayon sa Pilipinas, malalaking kumpanya ang nagsasara at libu-libo ang nawawalan ng trabaho. Yung pera nauubos. Tingnan ninyo ang nangyayari ngayon sa buong mundo, malalaking bangko at nagsasara at humihingi ng tulong sa kani-kanilang gobyerno. Kung ang pinanghuhugutan natin ng lakas ay mula sa daigdig na ito, laging may kulang, laging may hangganan, laging mawawala.

Kaya napakagandang paalala ang hatid sa atin ni Jesus sa ebanghelyo: "Madaling araw pa'y bumangon na si Jesus at nagtungo sa isang ilang na pook at nanalangin." Pagkatapos magpagaling ng maraming maysakit, magpalayas ng masasamang espiritu, at siksikin ng napakaraming tao, may panahon pa rin si Jesus para manahimik, mag-isa at manalangin. Dahil panalangin sa mapagmahal na Ama ang hinuhugutan niya ng lakas.

Panalangin ang hindi lilipas na huhugutan natin ng lakas. Hindi kukupas dahil ang panalangin ay pakikipag-isa sa Diyos at dahil ang Diyos ay magpakailanman, ang lakas na ating huhugutin ay magpakailanman din.

Dahil sa dami ng iniisip, ng gagawin, ng pupuntahan, ng kakausapin, marami sa atin marahil ang nahihirapan maghanap ng oras para sa panalangin. Subalit ang oras para sa panalangin ay hindi dapat hinahanap, kundi dapat, gumawa ng oras para sa panalangin.. Kailangn sinasadya. Kung maghahanap ng oras para sa panalaing, sa dami ng ginugugulan natin ng gawain sa maghapon, siguradong hindi tayo makakahanap ng oras para magdasal. Kaya't kung tunay na panalangin ang huhugutan natin ng lakas na walang hangganan, hindi lang dapat maghanap ng oras, kundi gumawa ng oras para sa panalangin. We do not try to find time for prayer, but we make time for prayer.

Word Have Power

Words have power. Yan ang naranasan ng mga nakikinig kay Kristo sa kuwento ng ebanghelyo natin ngayon. Makapangyarihan ang salita.

Hindi ko alam kung napanood ninyo ang inauguration ni Barack Obama sa Washington DC noong January 20. Ilang tao ang nagpunta para sa kanyang panunumpa? Halos dalawang milyong katao. Bakit? Dahil sa dalawang salita: Change at Hope. Yan ang paulit-ulit na sinasabi ni Obama. At yan ang nagbigay ng lakas sa tao para umasa sa gitna ng krisis. Dahil makapangyarihan ang salita.

Siguro nabalitaan nyo din ang nangyari sa isang pamilya sa Los Angeles. Nawalan ng trabaho ang tatay at ang nanay. Ang ginawa ng tatay, binaril ang asawa. Binaril ang limang anak. Atsaka binaril ang sarili. Bakit? Dahil sa mga salitang “You are fired.”

Makapangyarihan ang salita. Nasa sa atin kung paano natin gagamitin ang kapangyarihan ng ating mga salita: sa mabuti o sa masama, sa pagtulong o sa panlalamang, sa pagpapagaan ng loob o sa sama ng loob, sa pagpapatawad, sa pagmamahal, sa pagkalinga.

Ano ang kapangyarihan ng iyong mga salita?

The Power of Words

Jesus was in Capernaum. He entered the synagogue and preached. The gospel tells us, “All were amazed and asked one another, ‘What is this? A new teaching with authority?’”

The words of Jesus had authority. It had power. Several times in the gospels, we hear Jesus say, “Amen, amen, I say to you…” or at other times, “Your fathers have told you… but this is what I tell you…” And Jesus was comfortable in using the power of his words. Where does the authority of Jesus come from? Where does Jesus derive the power of his words?

Minsan hindi natin nagagamit ang kapangyarihan ng ating salita dahil natatakot tayo na baka bumalik sa atin ang mga sinasabi natin. Kapag sinabi nating, “Magsimba ka.” Ang balik sa atin, “Bakit ikaw nagsisimba ka ba?” Kapag sinabi nating, “Mangumunyon ka.” Ang balik sa atin, “Bakit ikaw nangungumunyon ka ba?” Kapag sinabi nating “Magpakabait ka.” Ang balik sa atin, “Bakit ikaw mabait ka ba?” Kaya, madalas hindi na lang tayo nagsasalita.

Pero iba ang salita ng Diyos. Nung likhain ng Diyos ang mundo at sinabi niya “Magkaroon ng liwanag,” nagkaroon nga ng liwanag. Kapag sinabi ng Diyos na “Pinapatawad kita,” pinapatawad nga tayo. Kapag sinabi ng Diyos na “Kasama nyo ako,” kasama nga natin siya. Makapangyarihan ang salita ng Diyos dahil tapat ang Diyos sa kanyang salita.

Faithfulness is the power of our words. Fidelity is the power of our words. With faithfulness, without fidelity, our words will remain powerless.

Finding a home...

Rootlessness is the loneliness that comes with leaving home, with forever losing loved ones, loved places, and loved things. To cure out rootlessness, we need to find a home.

Finding a home is not, in the end, so much a question of finding a building, a city, a country or a place where we feel we belong. That's part of it. More deeply, finding a home is a question of moral affinity, of finding another heart or a community of hearts wherein we feel at one, safe, warm, comfortable, able to be ourselves, secure enough to express both faith and affection.

Ronald Rolheiser, The Restless Heart

Paanyaya ng Kapistahan ng Santo Nino

Feast of the Santo Nino

Fiesta ng Quiapo noong January 9. First time kong mag-misa sa Quiapo noong January 9, 10 ng umaga. Pagkatapos ng misa, lumabas kami ng simbahan at sumama sa napakaraming deboto ng Nazareno. Nakakakilabot po ang dami ng mga nagsisimba at nag-pruprusisyon sa piyesta ng Nazareno. Pero napansin marami din ang mga bata. Maraming pamilya ang nagpunta sa Quiapo bitbit ang kanilang mga anak. At mga naka-t-shirt pa ng Nazareno. Meron pa ngang isa naka-damit Nazareno din (yung kulay purple na parang sutana na may sinturon na lubid). Sabi ko sa sarili ko, hindi kaya sila natatakot na mawala ang mga bata sa dami ng mga taong nasa Quiapo? Hindi kaya nila naisip na mahihirapan ang mga bata sa paghihintay sa gitna ng init ng araw? Kung sabagay, mahalaga na bata pa lang namumulat na sila sa pananampalataya. Kaya sabi ko sa sarili ko, magpapatuloy ang debosyon sa Poong Nazareno dahil yung mga batang dinadala ngayon sa Quiapo sa kanilang paglaki, sila ang magtutuloy ng mga panata ng kanilang mga magulang. It is good to start them young.

Palagay ko iyan ang paala-ala ng pagdiriwang natin ngayon ng kapistahan ng Santo Nino. Ang pananampalataya ay nagsisimula sa pagkabata. Kung ano ang nakagisnan natin sa tahanan – pagrorosaryo, pagdarasal ng angelus, pagnonobena sa Perpetual Help, sa Sacred Heart, pangungumpisal, pagsisimba kung linggo, pagsama sa prusisyon, pagtulong sa mahihirap – madalas iyan ang ipagpapatuloy natin sa ating pagtanda.

Sa pagdiriwang natin ng kapistahan ng Santo Nino, ang batang si Jesus, pinapaalala sa ating lahat ang tungkulin nating magturo ng tamang pananampalataya, ng tamang pamumuhay ng isang anak ng Diyos, ng tamang paglilingkod ng isang Katoliko sa mga bata. Huwag na tayo lumayo, umpisahan natin sa mga anak ninyo, sa mga pamangkin ninyo, sa mga batang kasama ninyo sa loob ng tahanan, sa mga bata sa inyong looban, sa inyong eskinita, sa inyong kalye, sa inyong kapitbahayan. Hindi kumpleto ang pagiging Kristiyano natin kung hindi natin aakayin ang mga bata upang lumaking mabubuting Katoliko. Tandaan po natin sa pagtuturo sa kanila hindi kailangan magaling magsalita, dahil ang kaunaunahang paraan ng pagtuturo sa kanila ay sa pamamagitan ng mabuting halimbawa.

Jesus was a boy in Nazareth and there he grew in age, wisdom and was pleasing to the Lord. Responsibilidad nating lahat na ang mga bata ay lumaking kalugud-lugod sa Diyos. Amen.

We are built for the infinite...

From R. Rolheiser, The Restless Heart

"We are built for the infinite, to be in perfect intercommunity with God and others. We hunger for this, long for it and constantly and thirstily reach out for it. But, when we do reach out, we can meet and touch only particular persons and objects. These can fulfill us to a point, but never completely. Our nature is built for more and it demands more. Accordingly, we go through life always somewhat lonely and dissatisfied, restless and unfulfilled, as we perpetually reach out and seek that radicl unity with God and others for which we were made."